Gelişmek veya gelişmemek, bütün mesele bu

Bu mesele anlaşıldıktan sonra çoğu sorunlar çözülebilir. İnsan bir kere bu soruyu kendine sorduğu zaman, bu sorunun farkına vardığı zaman herşeyi değiştirme imkanının kendi elinde olduğunu anlar. Gelişmek istiyorum mu? Yoksa statükoyu sürdürmek mi istiyorum? Aslına bakılırsa bütün sorun buradan kaynaklanıyor. Bunun bir kere farkına varıldığında, bu tutumun tüm hayata yansıdığı görülür.

Gelişme yanlısı ilk önce kullandığı dile dikkat etmelidir. Dil ile düşünce birbirine çok bağlı olduğu için, her konuşulan sözcük davranışa da yansır. Mesela tüm felaketlerin başına başkası tarafından getirildiği kanısına sahip olan biri suçu yüklemek için günah keçisi arayacaktır. Günah keçisinin kurban edilmesi ile tüm sorunun giderileceği kanısı onda hakimdir. O aslında kendisinin veya mevcut olduğu grubun kusursuz olduğunu savunur, lekenin dışardan ona bulaştığı kanısındadır. Bu tür açıklamalar sorunu "çözmek" için günah keçisi üretecektir ve leke almamak için kendini dışa doğru koruyacaktır. Ne kadar dağılmaktan korkarsa o kadar birbirine kenetlenecek, değişime karşı koyacaktır.

Gelişime dayalı görüş şekli hiç bir şekilde suçlu veya hata aramaz. Hata denilen, edinilmiş olgular aslında hayat içinde kendisine sunulan olanaklardır. Kullandığı yöntem ile hedefe ulaşamamış ise bunun kusur ile alakalı olmadığını, sadece onun o zamanki bilgisinin kısıtlı olduğunun işareti olduğunu bilir. O halde yapacağı şey bir günah keçisi bularak günü geçiştirmek değil, kısıtlı bilgisini artırıp aynı hatayı tekrarlamamak olacaktır.

Ancak ve ancak kendi kendisi ile dürüst ve barışık olan biri değişime hazır biridir. Değişim doğa kanunudur. Her zaman ve mekan kendine özgü sorun doğurmaktadır. Bu sorunlara getirilen yöntem de zaman ve mekan ile sınırlıdır. Ne kadar başkasını örnek alsak da yine de kendimiz kendimize uygun yöntem geliştirmek zorundayız. Her yöntem doğası gereği ile bize uymayabilir, işte uyumlu yöntemi bulmak için çabalamak zorundayız, araştırmak zorundayız. Araştırdıkca kendimiz gelişeceğiz, geliştikçe de daha kolay yöntem değiştireceğiz. Gelişmek değişik şartlarda yeni yöntem geliştirmek ile alakalıdır. Ne kadar hızlı olursa bu değişim, her şartda o kadar uyumlu davranış gösterebiliriz. Değişim, başımıza gelen şeylerin felaket olduğu görüşü ile değil, şans olarak algılandığı zaman başlar.