Kant, aydın kişi aklını kullanmaya cesaret edendir der. Ama akıl öyle birşeydir ki bizi cennete götüreceği gibi hayatımızı cehenneme de çevirebilir. İnsan aklını kullanarak hem özgürleşebilir hem de tutsak düşebilir. Özgürleşmesi için o aklından da özgürleşmesi gerekiyor. Akıl kendi kendini saf dışı bıraktığı zaman insan gerçek anlamda özgürleşebilir. Aksi halde aklın bize oynadığı oyuna kanar, özgür olduğunu zanneder ama kendi kazdığı kuyuya da kendisi düşer.
Bu oyunlar hangi oyunlardır? Akıl kendi kendini irdelediği zaman kendisinin akıllı olduğunu görecektir. İyi bir iş becermesi akıllı olduğunun göstergesidir, diye bir izlenim bırakacaktır. İyi bir iş becermeyi sırf akla bağlamak kendi kendini kandırmaktan başka bişey değildir. İyi iş benzetmenin arkasında çok şeyler olabilir, mesela şansın yağ ber gittiğinde dilediğiniz şeye konuşabiliriz. Ama akıl bize o şeye şans icabı sahip olmadığımızı, bunun kendi günlerimize gerçekleştiğini söyleyecektir. Durum hiç de böyle değildir. Şans icabı elde ettiğimiz birşey ikinci defa gerçekleşmeyecektir. Denemekte fayda var.
Başarılı olmamızı belki de çevremizdeki insanların bize iyi gözle bakmasından kaynaklanabilir. Herhangi bir sebeble çevresindekiler bize iyi davranıyor olabilir ve bizim bundan zerre kadar haberimiz olmaz. Yine akıl bize kendi gücümüzle başarı elde ettiğimizi söyleyecektir, bu da bir kaldırmacadır.
Aydın olan bunlara kanmayacak kadar akıllıdır. Akıl kendini iyi hissetmek için neden uydurmaz, o uydurduğu nedenlerin sırrını çözmeye uğraşır. Kendi kendini kandırmaktan kaçınır. Gerçek aydın bilgi küpü değildir, bilgi bilgisayara da yüklenir ama bilgisayarın aydın olduğunu söylemek biraz garip olurdu. Aydın açımasızdır, başkasına oldugundan çok kendisine acımasızdır, çünkü başarının sonuç ile alakalı olmadığını, başarıya giden yolun daha önemli olduğunu bilir. Aydın bir izcidir, o iz sürer. İzci için başarı kadar yanılgı da önemlidir, çünkü yanılgı ona birşeyin neden olmadığını söyleyecektir. Yanılgı aslında başarıdan daha büyük bir öğreticidir. İşte aydın bunu bilendir. Karanlık bir odada ne görmek mümkün olur ki? Biz de böyleyiz işte. Dünya, kadınlık bir oda misali.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen