Libet deneyi

Libet deneyine göre bir tarafımızı hareket ettirmeden önce beyinde elektrik dalgasının oluştuğu ve ondan belli bir zaman sonra hareket etmenin bilincine varıldığı ölçülmüştür. Bu deneyin getirdiği bazı problemler vardır. Eğer birşeyin bilincine hareket etmek istediğimizden sonra varıyor isek, herhangi birşey bizim birşeyi istemeden önce isteyeceğimizi biliyor demektir. Demek oluyor ki biz beynimizin kölesiyiz. Bu durumda özgür iradeden bahsetmek ne kadar doğru olur? Gerçek irade kimdedir?

Gerçekten de bu deneyden yola çıkarak çoğu bilim adamları özgür iradenin sadece bir sanrı olduğunu ileri sürmüşlerdir. Gerçekten de bu doğru olabilir mi? Kontrol kimde? Eğer özgür irade olmamış olsaydı davranışlarımızdan kim sorumlu tutulabilirdi? Her istediğimiz şeyi yapıp "onu ben yapmadım, beynim yaptı" diye sorumluluğu üzerimizden atabilir miyiz?

Ne kadar bilim adamları özgür iradenin olmadığı konusunda hem fikir olsalar da bir şeyi gözden kaçırıyor olmalılar, çünkü biz özgür iradenin olduğu kanısındayız. En azından özgür olduğumuz hissi ile yaşamımızı sürdürüyoruz. Gerçekten özgür isek bilim adamlarının unuttuğu şey nedir?

Bilim adamlarının ölçtüğü bilinçten önce kaydedilen sinyalin doğru olduğundan şüphe edilemez. O sinyalin bilinçten önce gelmesi özgür iradeyi asla ortadan kaldırmaz, çünkü beynin asıl görevi gelecek üzerine varsayımda bulunmasıdır. O çok küçük yaştan beri çevresindeki cereyan eden olayları önceden tahmin etmeye alışmıştır. Bu nedenle birşeyi gerçekleşmeden gerçekleşeceği konusunda tahmin yürütmektedir. Bu nedenle de araba sürerken yanımızdaki kişi ile çok rahatça kaza yapmadan sohbet edebiliyoruz, bu nedenle "şu yzaıyı htaa ypamdaan  oukaybliiyrouz".

Beyin boş kalan yerleri doldurma özelliğine sahip. Gözümüzde bile kör nokta olmasına rağmen onu fark etmememiz beynimizin tamamlayıcı olduğuna işaret eder. O halde birşey olmadan olacağı konusunda tahmin yürüttüğüne göre o şey gerçekleşmeden önce o şeye karşı tedbir almak mümkündür. Birşeyi cereyan etmeden önce o şeyi yapmama şansı bizde olduğuna göre bu özgür iradeden başka birşey olamaz. Hala yaptığımız şeylerden sorumluyuz, hala birşeyi yapmadan önce yapmama şansına sahibiz.