Freitag, 13. Dezember 2013

Paylasmak

Karl Jaspers'in iletisim üzerine yaptigi tespiti kisaca söyle ifade etmek mümkündür: Iletisim risk almaktir (Kommunikation ist Wagnis ins Ungewisse). Riskli olmasina ragmen iletisim kurmaktan baska caresi yoktur insanin. Beraber yasamak istedigi sürece anlasmak zorundadir. Kendi dünyasinda konusmasina gereksinimi olmaz. Kurgularinin kralidir o. Kendi kaldigi müddetce bencil bir hayat sürdürür. O hayatta istedigini olma, istedigini yapma sansina sahiptir. „Ol“ dedigi anda olur, „yok ol“ dedigi anda yok olur hersey. Cocukluk halinden baska birseye benzemez bu durum.

Diger insanlari fark etmesi ile kurguladigi dünyayi dogrulama sansi bulur. Sadece dogruma sansi ile kalmaz ayni zamanda kendi dünyasini savunmak zorunda da kalir. Kendi dünyasinda emin ellerde iken iletisime gectigi anda sectigi dünyayi nedensellestirmek zorundadir. Neden o dünyayi sectigi anlasilmasi gerekir. Anlasilmayan dünya tastik edilmeyecektir, hatta saldiriya ugrayacaktir. Zayif zeminlere kurulan bir dünyanin ömrü fazla sürmez.

Irtibata gectikten sonra kendi dünyasinin yaninda baska dünyalari da kesfeder. Kendisinin dünya kurmakta yanliz olmadigini, baskalarinin da ayni yetiye sahip oldugunu ögrenir. Onlari anlamak icin empati kurmasi gerekir. Kendisini baskalarinin gözünden görmeye baslar. Baskalari ayna rolündedir. Kendi basina iken kurdugu dünya irtibata gectigi andan itibaren baska bir anlam kazanir. Gerektigi yerlerde eklemeler, gerektigi yerde düzeltmelerle dünyasi degisir. Dünya kurma eylemi hayati bir anlam tasir. Yeiniden kurguladigi dünya görücüye gider. O dünya artik baskalari ile rekabet etmek icin daha da güclenmistir. Kalkani daha da kalinlasmistir.

Hangi dünyanin ayakta kalip kalmiyacagina tarih karar verecektir ama o tarihin karar vermesini bekleyemez, o sabirsizdir. Cogu dahilerde oldugu gibi kendi görüsüne sadik kalanlar, kendi görüslerinden emin olanlar, toplumdan ayri bir hayat secip dislanmayi göz önüne alacaktir. O mütevazi bir hayat sececektir. Toplum göstermek istedigi gercekligi kabul etmekte henüz hazir olmadigini bilir. Zamani gelince kendiliginden dogrunun uzun vadede kabul görecegi kanisindadir. Anlasilmasi icin tüm nedenleri ortaya sermistir o. Anlasilmak icin zihinlerin hazirlanmasini beklemekten baska caresi yoktur. Bu nedenle toplumu disardan izler.

Diger taraftan kendi görüsünde emin olup da belli kitleyi arkasindan sürüklemeyi basaran biri tarihi kendisi yazmak isteyecektir. O da sabirsizdir ama fikir catismasindan kacinip zorbalikla görüsünü kabul ettirmek isteyecektir. Kayitsiz kalamaz, müdahale etmek isteyecektir. Fikrini savunmak diye bir derdi yoktur. Dogru oldugundan emindir o. Dogru olmasa bile fikri doygrusmus gibi yapip eylem yapmak isteyecektir. Aslinda fikir babasi degildir. O eylem pesinde kosar. Fikirden ziyade eylem ona cok daha cazip gelir. Bu nedenle de isine yarayan herseyi yerine geldiginde savunur, isine gelmediginde de reddeder. Kendi hedefini gerceklestirmek icin risk alamaz o. Fikrin gerceklesmesini tarihe birakmak risk almaktir.

Sunulan iki secenegin ötesinde diger bir görüs ise hem kendi kendini hem de digerlerin konumunu bilmekte yatar. Kendi konumunu bilen sirasi geldiginde kendi görüsünü nedensellestirmekten cekinmeyecektir. O kendi bildigini acik ve secik sekilde orataya serecektir ama kabul görüp görmemesini karsisindakine birakacaktir. Fikrin kabul görmedigi durumda kabul görülmeyenin sadece fikir oldugunu bilir o. Insana deger vermek fikrin kabul görüp görmedigine bagli degildir. Insan insan oldugu icin ayri bir degere sahiptir. O fikri tasiyicidan ayirmasini bilir. Bu nedenle de fikirlerle sonsuza kadar savasmasini ama katiyetle insana zarar verilmeyecegini bilir. Karl Popper'in de söyledigi gibi o insani öldürmek yerine fikirleri öldürmeyi yegler. Insansiz yasamanin olmadigini ama insanlarin icinde eriyip gitmenin de bir anlam tasimadigini bilir. O orta yol secmistir. Herkese kapisi aciktir, eve girmek iceri girmek isteyeninin kendi iradesine baglidir. Isteyen girer, isteyen cikar, hersey gibi fikirler de gecicidir.

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen